Mózg znajduje się wewnątrz jamy czaszki, jest skupiskiem szpiku mózgowego (腦髓), znajduje się w obrębie głowy, dlatego nazywany jest także „Morzem Szpiku” (髓海).

Mózg jest połączony z rdzeniem kręgowym – „od góry sięga do mózgu, od dołu do kości krzyżowej, jest to droga wznoszenia i opadania esencji szpiku” („Zá Bìng Yuán Liú Xī Zhú•Tóu Tòng Yuán Liú”《雜病源流犀燭•頭痛源流》).

​

Dlatego w „Sù Wèn•Wǔ Zàng Shēng Chéng”《素問•五臟生成》 jest napisane: „Wszelki szpik (諸髓) należy do mózgu (皆屬於腦)”.

W „Líng Shū•Hǎi Lùn”《靈樞•海論》 powiedziano: „Mózg jest morzem szpiku” (腦為髓之海)。

Mózg jest źródłem Shénmíng (神明 – świetlistości ducha), nazywany jest również „Siedzibą Pierwotnego Ducha” (元神之府).

Główne funkcje fizjologiczne mózgu to: kierowanie aktywnością życiową, aktywnością psychiczną oraz kontrola czucia i ruchu.

​

1. Kierowanie aktywnością życiową (主宰生命活動)
   W „Sù Wèn•Cì Jìn Lùn”《素問•刺禁論》 napisano: „Nakłucie głowy, w punkcie Nǎo Hù (腦戶), powoduje natychmiastową śmierć”.
   Już starożytni rozumieli, jak wielką rolę odgrywa mózg dla życia.
   
   Jīng (精 – esencja) jest materialną podstawą tworzenia się szpiku mózgowego. W „Líng Shū•Jīng Mài”《靈樞•經脈》 napisano: „Gdy człowiek się rodzi, najpierw powstaje esencja (精), a gdy esencja się ukształtuje, rodzi się szpik mózgowy (腦髓生)”.
   
   Z połączenia dwóch esencji (兩精相搏) oraz powstania kształtu i ducha rodzi się Yuánshén (元神 – pierwotny duch). W „Líng Shū•Běn Shén”《靈樞•本神》 powiedziano: „Połączenie dwóch esencji nazywa się duchem” (兩精相搏謂之神).
   
   Yuánshén pochodzi z Qiántiān (先天 – natury prenatalnej), należy do „przedurodzeniowego ducha” (先天之神).
   „Mózg jest siedzibą Pierwotnego Ducha” (腦為元神之府 – „Běncǎo Gāngmù”《本草綱目》, rozdział Xīn Yí 辛夷).
   
   Jest to ośrodek życia, zarządza aktywnością życiową człowieka.
   
   Yuánshén jest ukryty w mózgu, jest „prawdziwym panem w sercu” („Lè Yù Táng Yǔ Lù”《樂育堂語錄》).
   
   Gdy Yuánshén jest silny, człowiek ma dużo energii, bystrość myślenia, harmonię Qi i krwi Zàng-Fǔ (臟腑 – narządów wewnętrznych).
   Gdy Yuánshén jest zaburzony, funkcje narządów Zàng-Fǔ ulegają rozregulowaniu i chaosowi.
   
   W „Jǐng Yuè Quán Shū•Yīn Yáng”《景岳全書•陰陽》 napisano: „Kto pragnie zachować życie, musi szczególnie dbać o Yángqì (陽氣 – energię Yáng), gdyż jest to źródło życia i przemian – Yuánshén – nie wolno tego lekceważyć”.
   Gdy Yuánshén trwa, życie trwa; gdy Yuánshén zanika, życie się kończy.
    

2. Kierowanie aktywnością psychiczną (主宰精神活動)
   Świadomość (意識), myślenie (思維), stan emocjonalny (情志) są wyższymi formami aktywności psychicznej.
   Są to efekty oddziaływania bodźców zewnętrznych na mózg.
   
   Rozróżnia się Yuánshén (元神 – duch pierwotny), Shíshén (識神 – duch poznawczy), Yùshén (欲神 – duch pragnień).
   
   Po pierwsze, Yuánshén.
   Mózg zarządza Yuánshén i jest odpowiedzialny za Zhì Yì (志意 – wolę i intencję).
   
   W „Líng Shū•Běn Zàng”《靈樞•本臟》 powiedziano: „Zhì Yì (志意) to funkcje zarządzania duchem (精神), zbierania Hún Pò (魂魄 – duszy eterycznej i duszy cielesnej), reagowania na zimno i ciepło, harmonizowania radości i gniewu”.
   
   Kiedy człowiek wspomina przeszłość, koncentruje ducha w mózgu – mózg zarządza pamięcią.
   
   Dlatego „Jīngmì Zhìxìng Zài Nǎo” („灵机记性在脑” – „Yī Lín Gǎi Cuò•Nǎo Suǐ Shuō”《醫林改錯•腦髓說》) – „spryt i pamięć znajdują się w mózgu”.
   
   Po drugie, Shíshén.
   Pod kontrolą „Siedziby Yuánshén” (元神之府), poprzez funkcję serca polegającą na „przyjmowaniu rzeczy” („rèn wù” 任物 – „Líng Shū•Běn Shén”《靈樞•本神》), przyjmuje i przetwarza bodźce zewnętrzne.
   Należy do ducha postnatalnego (後天之神), zwanego również Shíshén (識神).
   
   Zhang Xíchún 張錫純 w „Yīxué Zhōng Zhōng Cān Xī Lù•Rénshēn Shénmíng Quán”《醫學衷中參西錄•人身神明詮》 mówi: „W mózgu znajduje się Yuánshén, w sercu Shíshén. Yuánshén ukryty jest w mózgu, nie myśli, nie rozważa, jest naturalnie pusty i świetlisty; Shíshén przejawia się w sercu, ma myśli i troski, jest bystry, ale nie pusty.”
   
   Po trzecie, Yùshén.
   Aktywność emocjonalna (情志活動) jest reakcją na bodźce zewnętrzne, wiąże się z emocjami, uczuciami, pragnieniami i potrzebami psychofizycznymi człowieka.
   Należy do kategorii „Yùshén” (欲神 – duch pragnień), również podlega regulacji Yuánshén.
   
   Gdy funkcja kierowania aktywnością psychiczną przez mózg jest prawidłowa, człowiek ma pełnię ducha (精神飽滿), jasną świadomość (意識清晰), bystre myślenie (思維靈敏), dobrą pamięć (記憶力強), klarowną mowę (語言清晰), normalny stan emocjonalny (情志正常)。
   Gdy funkcja ta jest zaburzona, pojawiają się szaleństwo (狂亂), rozdrażnienie (煩躁), obojętność emocjonalna (情感淡漠), ospałość ducha (神情呆滯) i inne zaburzenia świadomości, myślenia i emocji.
    

3. Kierowanie czuciem i ruchem (主感覺運動)
   W „Líng Shū•Hǎi Lùn”《靈樞•海論》 napisano: „Gdy Morze Szpiku (髓海) jest niewystarczające, pojawia się zawrót głowy, szum w uszach, osłabienie nóg, zawroty głowy z mroczkami przed oczami, brak widzenia, skłonność do leżenia i ospałość.”
   Gdy szpik mózgowy jest pełny, funkcje czucia i ruchu są normalne: wzrok jest ostry, słuch prawidłowy, węch czuły, odczucia prawidłowe, ruchy zwinne i pełne siły.
   Gdy szpik mózgowy jest pusty (腦髓空虛), pojawiają się zaburzenia czucia i ruchu: utrata słuchu, nieostre widzenie, upośledzenie węchu, brak równowagi, osłabienie kończyn.
   
   W „Lèi Jīng•Jíbìng Lèi”《類經•疾病類》 napisano: „Esencje Qi pięciu Zàng i sześciu Fǔ (五臟六腑之精氣) wznoszą się do głowy, aby zasilać funkcje siedmiu otworów (七竅)”.
   
   W „Yī Lín Gǎi Cuò•Nǎo Suǐ Shuō”《醫林改錯•腦髓說》 powiedziano: „Uszy są połączone z mózgiem, to co słyszane trafia do mózgu; oczy są jak nici połączone z mózgiem, to co widziane trafia do mózgu; nos jest połączony z mózgiem, to co wąchane trafia do mózgu; u niemowlęcia w wieku około roku mózg stopniowo się rozwija, język zaczyna mówić jedno-dwa słowa.”
   
   Usta, język, oczy, nos, uszy – pięć narządów zmysłów (五官諸竅) – znajdują się w obrębie głowy i są połączone z mózgiem, dlatego funkcje wzroku, słuchu, mowy, ruchu są ściśle związane z mózgiem.